Góc nhìn game thủ: Game có phải là môn nghệ thuật thứ 8?

(Game8) - Vượt lên trên sự giải trí, liệu game có tính chất để trở thành những tác phẩm nghệ thuật đích thực không?

Có lẽ game thủ nào, dù ở đâu cũng đã nghe câu: "Game chỉ là thứ dành cho trẻ con, có cái gì hay mà suốt ngày cắm mặt vào máy tính" ,"Game chỉ là thứ giải trí vớ vẩn mà thôi." Điều đáng buồn ở đây là có một số game thủ cũng nghĩ như thế. Vậy liệu game có vượt được lên khỏi sự giải trí tầm thường, trở thành những tác phẩm nghệ thuật đúng nghĩa được không?

Trước hết, một thứ có tính chất nghệ thuật hay không tùy thuộc vào quan điểm từng người, việc cảm thụ nghệ thuật trăm người trăm ý không ai giống nhau, vậy nên bài viết này chỉ nhằm mục đích bày tỏ ý kiến và đưa ra lập luận chứng minh game có tính chất nghệ thuật không khác gì những bức tranh vẽ hay phim kịch cổ điển, chứ không có ý áp đặt điểm nhìn lên ai.

Từ trước đến nay, những tác phẩm truyện, thơ ca, kịch, và mới đây hơn là nghệ thuật phim ảnh đều cùng một mục đích, đó là đưa người cảm nhận đến với thế giới, câu truyện mà các tác phẩm này đang đề cập tới, khiến người đọc, nghe hay xem vào vai nhân vật trong chính câu truyện đó. Những tác phẩm làm được việc này tốt nhất chính là những cái tên được tung hô và được mọi người coi trọng nhất.

Tuy vậy, tất cả đều có điểm yếu, tất cả những hình thức kể trên đều không thể cho những cảm xúc chân thực nhất được. Sách có được viết bởi Shakspeare hay Charle Dickens thì cũng chỉ là một câu truyện được kể lại, không cho người đọc hóa thân và quyết định hành động của nhân vật được, người xem kịch thì cũng chỉ là những kẻ ngoài lề câu truyện, những người bị thụ động kể lại câu truyện của người khác, cả phim cũng thế nhưng phim ảnh thì mang lại góc nhìn rộng hơn cho người xem.

Nhưng với game, game thủ không cần phải tưởng tượng mình là nhân vật chính, không phải giả vờ nhập tâm vào tâm lí của nhân vật nữa, thay vào đó họ chính là chủ thể chính trong câu truyện họ đang tham gia. Với công nghệ game ngày càng phát triển, thậm chí game thủ còn có thể có những quyêt định làm định hình, thay đổi tình huống mạnh cốt truyện nữa, một trong những cái tên làm tốt nhất điều này có thể kể đến như: Mass Effect Trilogy, The Witcher 3, Fallout đến trước phần 4. Vì chính bản thân người chơi là nhân vật chính, vậy nên game sẽ mang đến một trải nghiệm vượt bậc hơn hẳn, game thủ là những người có trải nghiệm chủ động nhất từ trước đến giờ, ăn đứt cảm giác cảm nhận thụ động từ việc đọc sách hay xem phim.

Trước khi phim ảnh trở thành môn nghệ thuật thứ 7, nó đã bị coi là một hình thức giải trí tầm thường, đa phần phục vụ trẻ em bằng những bộ phim hoạt hình ngắn ngủi. Nhưng với sự phát triển công nghệ vượt bậc, những thước phim tuyệt phẩm đã được ghi lại, cùng với đó là hàng ngàn bộ phim kinh điển đã được ra mắt, hẳn nhiều người đã nghe đến những cái tên như The God Father, Citizen Kane, Shawshank Redemption,...

Đây đều là những bộ phim đã đi vào lịch sử của nền phim ảnh thế giới, và là một trong những tác phẩm có tính nghệ thuật cao nhất con người từng làm ra. Phim ảnh bùng nổ được như vậy không chỉ nhờ vào những câu truyện được dựng lên phim, hay những diễn xuất suất thần của diễn viên, mà còn là ở hình ảnh. Khi đọc sách, người đọc phải tưởng tượng ra toàn bộ mọi thứ, từ nhân vật đến môi trường, nhưng với phim, mọi thứ đã được dựng sẵn ra hết rồi, những thứ không tưởng cũng được các hãng phim tạo nên bằng kĩ sảo cũng như công nghệ đặc biệt của phim ảnh, điển hình có thể kể đến Jurrasic Park và Star Wars, 2 bộ phim cách mạng cho nền đồ họa chúng ta đang có hiện nay.

Sang thời đại mới, từ khởi đầu tầm thường là những game 8-bit Retro đơn giản, ngành công nghiệp game đã tạo ra những tuyệt phẩm không thua kém gì những phim bom tấn của Hollywood. Khó có bộ phim nào có thể khắc họa được độ kịch tính như series game Uncharted, hay dựng lên một thành phố thời kì phục hưng tuyệt đẹp như series Assassin's Creed.

Những cảnh hành động đỉnh của đỉnh cũng không thể kiếm được tư bất kì chỗ nào khác ngoài game, đến Micheal Bay còn phải phục lăn độ cháy nổ của Just Cause, không trận chiến nào có thể căng thẳng hơn được những trận tử chiến tại Star Craft hay Total War. Trước đây, nhiều người hay nói đồ họa xấu như game, nhưng có vẻ như câu đó không còn đúng một chút gì nữa, vì với sự phát triển của đồ họa, nhưng tuyệt phẩm như Horizon Zero Dawn, Battlefield 1,.. có đồ họa thật sự không chê vào đâu được.

Cũng như phim hay kịch, từng cảnh game lại được lồng ghép những đoạn nhạc vô cùng hòa hùng, khiến người nghe không thể nào quên được. Những game đã mang đến những bản nhạc huyền thoại mà mọi game thủ ai cũng biết có thể kể đến như Final Fantasy 7, Skyrim, Bioshock, Halo... Kết hợp hài hòa giữa thị giác và thính giác đã khiến game không thể tuyệt vời hơn. 

Còn nói về mặt cốt truyện, thế giới game cũng có những câu truyện kịch tính, cảm động, epic chẳng kém gì bất kì môn nghệ thuật nào. Hẳn nhiều người vẫn nhớ như in những câu truyện hùng hồn về chiến tranh giữa Orc và người, những trận chiến không hồi kết của thế giới Warcraft, hay sự phức tạp trong cốt truyện của Bioshock với những tình huống twist điên cuồng, đến cả những câu truyện cảm động về tình yêu hay tình bạn mà của những game như Mass Effect, To The Moon, Final Fantasy... Những đại thi hào thế giới đọc qua cốt truyện của những game này hẳn cũng phải ít nhiều khen hay.

Những tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng nhất thế giới đều tạo nên những Pop culture, ví dụ như nói đến tranh ảnh hay nước Ý ai cũng biết đến bức tranh Mona Lisa của Leonardo da Vinci, nói đến kiên trục hẳn ai cũng biết đến tháp Eiffel tại Pháp, những nhân vật nổi tiếng từ những câu truyện kinh điển như 3 chàng lính ngự lâm, thuyền trưởng Nemo của tàu Nautilus... Đến với thế kỉ 21, những nhân vật Pop Culture mới từ thế giới game cũng có rất nhiều, ví dụ rõ nhất là nhân vật Mario nổi tiếng đến mức khi Olympic được tổ chức tại Brazil thì thủ tướng Nhật Bản còn mặc đồ Mario và xuất hiện từ chiếc ống quen thuộc. Game giờ đã đi vào văn hóa của nhân loại.

Ai chơi game hẳn cũng thấy được tính nghệ thuật trong đó, nhưng thật đáng buồn vì đôi khi nghệ thuật lại bị trà đạp vì định kiến xã hội, Có lẽ nếu đợi 10, 20 năm nữa, môn nghệ thuật thứ 8 này sẽ được thế giới trân trọng hơn, vì lúc đó một thế hệ mới sẽ bắt đầu, thế hệ của những game thủ.